مراقبت از زخم

در اکثر بریدگی‌ها و آسیب‌های کوچک، خونریزی سریع متوقف می‌شود، اما می‌توان با اعمال فشار ثابت و آرام توسط یک گاز یا پارچه استریل به این امر کمک کرد. اگر خونریزی پانسمان را خیس کرد، باید قسمت دیگری از گاز را روی زخم قرار داد، زیرا استفاده از پانسمان قدیمی باعث خونریزی مجدد می‌شود. در ادامه شما را با بعضی از روش‌های موثر برای مراقبت از زخم‌ها آشنا می‌کنیم:

.

زخم را به آرامی تمیز کنید

 اولین قدم برای مراقبت از زخم، تمیز کردن آن با آب است؛ سپس توسط موچین استریل شده با الکل، سنگریزه، خرده چوب و یا شیء دیگری را که در آن فرو رفته‌است، جدا کنید، به آرامی اطراف زخم را با صابون و لیف حمام بشویید و از مصرف هر گونه صابون تحریک کننده، الکل یا پراکسید هیدروژن روی زخم خودداری کنید.

.

پماد آنتی‌بیوتیک

 پمادهای آنتی‌بیوتیک نه تنها زخم‌ها را مرطوب نگه می‌دارد، بلکه می‌تواند خطر عفونت را نیز کاهش دهد؛ در صورت تمایل به مصرف آنتی‌بیوتیک، قرار دادن یک لایه نازک روی زخم کافی است، زیرا بعضی ترکیبات آنتی‌بیوتیک باعث ایجاد جوش در افراد می‌شود. در صورت بیرون ریختن جوش، مصرف این پمادها را کنار بگذارید.

.

بانداژ زخم

اگر خراش زخم توسط لباس ساییده می‌شود، باید آن را با بانداژ بپوشانید؛ زخم یا خراش باز و بدون پانسمان در معرض خطر باز شدن مجدد یا عفونت قرار دارد. در صورت مردد بودن در مورد استفاده از بانداژ، آن را با یک چسب زخم بپوشانید و روزانه عوض کنید تا از  نفوذ باکتری‌ها جلوگیری شود.

.

 حساسیت به چسب زخم

احساس خارش، تاول‌زدگی یا سوختگی در زیر بانداژ ممکن است به دلیل حساسیت به چسب مورد استفاده در بعضی از آن‌ها باشد؛ بنابراین استفاده از گاز استریل و نوار کاغذی یا یک پانسمان بدون چسب برای پوست‌های حساس، گزینه مناسب‌تری است.

.

 التیام زخم

تقریباً بلافاصله پس از بریدگی یا خراش، بدن انشان شروع به التیام زخم می‌کند. در این زمان گلبول‌های سفید به باکتری‌های ایجاد کننده عفونت حمله می‌کند. پلاکت‎ها، گلبول‌های قرمز و فیبرین (ماده پروتئینی رشته مانند) لخته‌ای ژله‌ای بر روی زخم ایجاد می‌کند و د رنتیجه به زودی یک پوست محافظ روی زخم شکل می‌گیرد. در صورت احساس خارش در محل زخم باید با آن ملایم رفتار کرد تا این پوسته از روی زخم برداشته نشود.

.

 سوختگی‌های سطحی

بیشتر ما حداقل یک یا دو بار در زندگی خود دچار سوختگی سطحی شده‌ایم. برای معالجه این نوع سوختگی‌ها باید آن را سریعاً با یک پارچه سرد یا آب خنک شستشو داد تا گرمای پوست خارج شود و سوختن آن خاتمه یابد. پس از آن باید محل سوختگی را با آب و صابون، تمیز و به آرامی پانسمان کرد. تاول‌های ایجاد شده را به هیچ وجه نباید دستکاری کنید، زیرا آن‌ها تا بهبود سوختگی، از پوست محافظت می‌کند.

 مراقبت از زخم‎های جراحی

مراقبت از زخم جراحی نیز مانند مواظبت از بریدگی و خراش است؛ باید چند روزی با استفاده از بانداژ از آن محافظت و روزانه پانسمان را عوض کرد. رعایت دستورالعمل پزشک برای مراقبت از بخیه الزامی است. همچنین باید زخم را خشک نگه دارید و هرگونه افزایش خونریزی یا قرمزی را به پزشک گزارش دهید.

.

 علائم عفونت

در صورت مشاهده هرگونه قرمزی پوست، تورم، ترشح مایع سبز یا زرد رنگ، افزایش گرما یا حساسیت در اطراف زخم، احتمال ایجاد عفونت وجود دارد. علائم دیگر عفونت شامل تورم گره‌های لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران و همچنین درد بدن، تب و لرز است. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید.

تذکر :  اگر اندامی که دچار زخم و خونریزی شده است را می توانید حرکت دهید، مانند دست و پا، آن را بالاتر از قلب نگه دارید تا از خونریزی بیشتر جلوگیری شود.

تمیز نگه داشتن محل زخم به منظور جلوگیری از ورود میکروب ها

سعی کنید پس از آن که زخم را زیر آب شستشو دادید، آن را با گاز استریل یا پارچه تمیز ببندید.  پس از گذشت چند ساعت حتما پانسمان زخم را عوض کنید.

برای تعویض پانسمان حتما نکات بهداشتی را رعایت کنید، مثلا دست های خود را با آب و صابون بشویید. حتی توصیه می شود که گاز استریل را همان لحظه که قصد تعویض پانسمان را دارید، از بسته خود خارج کنید نه زودتر، زیرا ممکن است میکروب ها و آلودگی های موجود در هوا را جذب کرده و باعث عفونت زخم شود.

در برخی از انواع زخم ها مانند سوختگی ها نیاز است که فرد توجه خاصی به آن داشته باشد. سوختگی سبب تخریب غدد تولیدکننده چربی در پوست می شود. بنابراین پوست خشک می شود و نباید هرگز از موادی که حاوی الکل است به طور مستقیم روی زخم ها استفاده نکنید.

معمولا از پماد آنتی بیوتیک (با تجویز پزشک) برای ترمیم هرچه سریع تر زخم استفاده می شود. این پماد مانع از خشکی پوست در منطقه آسیب دیده می شود.

توصیه ها

1- برای ضدعفونی کردن زخم هایی که عمیق نیستند و خیلی هم خونریزی ندارند، استفاده از آب نمک رقیق نیز مانعی ندارد. ولی در زخم های عمیق استفاده از آب نمک توصیه نمی شود، زیرا آب نمک سبب سوزش بیش از حد زخم های عمیق خواهد شد.

2- در صورتی که زخم دچار التهاب و خارش است، می توانید با تجویز پزشک از پمادهای مسکن استفاده کنید. این پمادها از بروز عفونت در زخم نیز جلوگیری می کنند.

3- سعی کنید مکانی تمیز را برای تعویض پانسمان زخم خود انتخاب کنید. محیط های آلوده برای این کار مناسب نیستند، زیرا آلودگی بر روی زخم اثر کرده و احتمال بروز عفونت زخم را زیاد می کند.

4- قبل از گذاشتن پانسمان جدید بر روی زخم، چند دقیقه به پوست خود فرصت دهید تا اصطلاحا نفس بکشد. سپس اقدام به بستن پانسمان جدید کنید.

5- اگر با وجود رعایت تمام مواردی که گفته شد احساس می کنید که زخم نه چندان عمیق شما دچار التهاب و خارش شد و یا بسیار دردناک و ناراحت کننده است، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

.
منابع:

.https://www.imna.ir
.https://article.tebyan.net